بسم الله الرحمن الرحیم
در این مقاله قصد داریم در مورد نقش و اهمیت صنایع دستی در اقتصاد تحلیلی داشته باشیم .و به بی توجهی دولت ها به این صنعت سنتی ، زیبا و اشتغال زا انتقادی بکنیم .
معمولا رسمی نانوشته بر این است که برای معرفی هر موضوعی ابتدا تاریخچه آن موضوع را بیان میکنن ، اما تصمیم گرفتم در شروع این مقاله و بعد از چند سال کار در زمینه معرفی و فروش صنایع دستی و خدمت به هنرمندان کشورم در این صنعت ، شروع صحبت رادرباره دغدغه ای که سال هاست دارم و آن هم پتانسیل صنایع دستی برای نقش آفرینی صنایع دستی در اقتصاد خرد و کلان و متاسفانه بی توجهی دولت ها به این صنعت فرهنگی ، هنری ، اشتغال زا و پول زا می باشد ، قرار دهم . تا بلکه بتوانم اهمیت آن را بیان کنم.
صنایع دستی و هنر
صنایع دستی صنعتی است که در آن صنعت و هنر با فرهنگ عجین شده اند و ترکیبی اعجاز گونه پدید آورده اند .کشور عزیز و بزرگ ما ایران هم به واسطه قدمت و تاریخ کهن خود یکی از کشورهای مهم در زمینه تولید صنایع دستی است ، به گونه ای که می گویند ایران به لحاظ تولید صنایع دستی سومین کشور برتر دنیاست و از ۴۶۰رشته شناخته شده صنایع دستی در دنیا ۳۷۰ رشته ان در ایران تولید و عرضه می‌شود.
اما صنایع دستی ایران با این همه دبدبه و کبکبه چه جایگاهی در اقتصاد ایران دارد ؟ الله اعلم
صنایع دستی جایگزین نفت
خاطرم هست در مقدمه کتابی که در سال ۱۳۹۸ درباره صنایع دستی نوشتم این ادعا را کردم که صنایع دستی می تواند جای نفت را در اقتصاد ایران پر کند ، شاید به زعم خیلی ها این ادعای گزافی باشه ولی من کاملا به آن معتقدم ، و از بی توجهی دولت ها به این صنعت اشتغال زا و درآمد زا به شدت متعجبم . چه دانیم و چه گوییم ؟ شاید آنها چیزی می‌دانند که ما نمی‌دانیم و توسعه را در چیز دیگری جز فرهنگ که این روزها سخت مهجور شده دنبال می‌کنند، در حالیکه افتخار هر کشوری فرهنگ و قدمت آن است .
همانطور که میدانید سالهاست در بحث های کلان اقتصادی و اسناد بالادستی کاهش وابستگی کشور به درآمد نفتی مطرح است،
صنایع دستی با توجه به پیشینه تاریخی خود می تواند جایگزین خوبی برای نفت باشد و یک گزینه صادراتی مناسب و بازوی مهم رونق اقتصادی کشور باشد .
گواه این مدعا حیرت و شیفتگی گردشگران خارجی از دیدن صنایع دستی و آثار هنری منحصر به فرد در بازارهای سنتی کشور عزیزمان است.
بنده معتقدم در صورت ورود درست و تبلیغ مناسب در این صنعت می‌توان بیش از گذشته به بازارهای جهانی برای صادرات این اقلام نظر داشت ، که در اینجا نقش وزارت خارجه و رایزن های فرهنگی و اقتصادی سفارتخانه های کشورمان در دیگر کشورها قابل توجه است . البته اگر برایشان مهم باشد.
حضور در بازارهای جهانی علاوه بر ایجاد ارزآوری و درآمد می‌تواند زمینه معرفی فرهنگ غنی و والای ایرانی را هم ایجاد کرد و تبلیغی مناسب و درست برای کشورمان انجام داد.
بگذریم که متاسفانه تحت سیاست های غلط و نا به سامان در حوزه صنایع دستی و عدم حمایت از فعالان این عرصه نه تنها به بازارهای صادراتی توجهی نداشتیم ، بلکه بازارهای داخلی را هم رها کرده ایم .
بنده با تحقیق عرض میکنم که متاسفانه خیلی از محصولات هنری و صنایع دستی که در کشور ما تولید می‌شود جز در شهر و استانی که خواستگاه آن است ، در دیگر نقاط کشور شناخته نشده و مردم دیگر استان‌ها اطلاعی راجع به آن ندارند.
اشتغال زایی
متاسفانه علیرغم شعارها و ادعاهای زیادی از متولی دولت در حوزه صنایع دستی یعنی وزارت میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری و مشخصا معاونت صنایع دستی ، نه تنها حمایتی از فعالان این صنعت نمی‌بینیم ، برعکس با بی توجهی محض هر ساله شاهد بسته شدن کارگاه ها و یا تغییر شغل خیلی از هنرمندان به دلایل مختلفی مثل افزایش بی ملاحظه قیمت انرژی مثل برق و گاز عدم حمایت از صنعت گران و کارگاه ها برای کاهش تعرفه ، از دست دادن و در دسترس نبودن بازارهای داخلی و خارجی ( به خصوص بعد از کرونا ) ، کاهش گردشگری به دلیل هزینه های سرسام آور آن و … هستیم
و از موضوع فوق بدتر عدم تمایل نسل جوان به آموزش و یادگیری رشته های مختلف صنایع دستی و از اساتید و پدرانشان و ادامه ندادن راه آنها به دلیل نداشتن جاذبه مالی و ملاحظه مشکلات معیشتی که اساتید هنرمند رشته های صنایع دستی با آن مواجه اند و درنتیجه افول تولیدات در آینده خواهیم بود . و اگر اندیشه نشود قطعا در آینده از خیلی از رشته های صنایع دستی جز نامی نخواهد بود ، مثل خیلی از رشته ها که طی ۱۰۰ سال اخیر دیگر اثری از آنها نیست
در مظلومیت صنایع دستی همین بس که در سند توسعه ملی فناوری های فرهنگی و نرم که در دولت گذشته به تصویب رسید هیچ حرفی از صنایع دستی زده نشده است.
در پایان امیدوارم در کنار آمارسازی و دادن شعارهای زیبا مثل 《 باید کاری کنیم که صنایع دستی در سبد خرید مردم قرار گیرد 》کاری کنیم که جای تخلیه کانتینرهای پر از صنایع دستی هندی و چینی و نپالی در بندرهای جنوبی ، صنایع دستی خودمان در بازارهای کشور خودمان و دیگر کشورها عرضه شود .انشاالله
نوشته شده توسط :
علیرضا سلیمی ؛ موسس و بنیانگذار گروه سوغات رسان
لینک کانال سوغات رسان در ایتا: eitaa.com/soghatresanplus
آی دی کانال ایتا soghatresanplus@
