هنر قلم زنی به تزئین و کنده کاری هایی که بر روی اجسام فلزی مانند طلا، برنج، نقره و مس توسط هنرمندان قلم زن انجام می گردد، طلقی می شود. از هنرهای سنتی و صنایع دستی ایرانیان می توان به قلم زنی اشاره نمود. هر یک از صنایع دستی ایرانی نمایانگر تمدن و فرهنک کشور ایران است. از تعریف دیگر قلم زنی می توان به ایجاد خطوط و نقش های متنوع با استفاده از قلم و ضربه چکش به اشیاء فلزی اشاره نمود. به طور کلی دامنه‌ ی هنر فلزکاری در ایران بسیار وسیع است.

قلم زنی هنر اصیل ایرانی

قلم زنی از حمله هنرهای محبوب و پرطرفدار ایران است که در دسته بندی صنایع دستی ساختگی و دست ساز قرار می گیرد. قدمت قلمزنی در ایران چندان مشخص نیست، از نظر بسیاری از باستان شناسان قدمت و پیشینه قلمزنی به دوران سکاها یا سیت ها که از نژاد آریایی بودن باز می گردد. بدین ترتیب با توجه به قدمت چند هزارساله ای که دارد در دوران هخامنشیان مرسوم شده و در دوران ساسانیان به اون شکوفایی رسیده است.

هنرهایی که مانند هنر قلمزنی هستند، ترکیبی از شوق و خلاقیت انسان و فعالیت آن با استفاده از قلم و جکش بر روی ظروف فلزی می باشد. هنر قلمزنی یکی از صنایع دستی اصفهان، شیراز و تبریز است که هر یک از سبک های منحصر به فرد خود برخوردار هستند. همان طور که ذکر شد هنر قلمزنی کنده کاری بر روی اجسام فلزی می باشد. فلز مس با توجه به نرمی و شکل پذیری که دارد، در هنر قلم زنی به وفور مورد استفاده هنرمندان قرار می گیرد.

به علاوه بر اساس تحقیقات انجام شده باستان شناسان  مس، اولین فلزی است که توسط هنرمندان قلم کار یا قلم زن مورد استفاده قرار گرفته است. قلمزنی به عنوان هنری والا و ارزشمند از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. در سال های اخیر با تلاش بسیار هنرمندان قلمزنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری این هنر مجددا رونق یافته است و در عین حال در توسعه و گسترش آن گاهی نو برداشته شد.

انواع سبک های صنایع دستی قلم زنی

در صورتی که قصد خرید صنایع دستی قلمزنی را دارید بهتر است قبل از هر کاری با سبک های مختلف آن آشنا شوید :

• برجسته کاری
• نیمه برجسته کاری
• ریزه قلمزنی
• مشبک کاری
• حکاکی

در شیراز، اصفهان و تبریز قلمزنی کاملا منحصر به فرد می باشد. به عنوان مثال در شهر شیراز قلم زنی به روز ریزه قلم بر روی مس و برنج انجام می شد. در عین حال در شهر تبریز برای پیاده سازی این هنر حرکت و فشار مچ دست بسیار کاربرد دارد. اما در شهر اصفهان قلمزنی از دو سبک جدا برخوردار بوده و نسبت به سایر شهرها عمیق تر انجام می گردد.

قلم زنی روی مس

خوشبختانه امروزه نسبت به سال های گذشته به هنر و صنایع دستی ارزش و اهمیت بسیار زیادی قائل می شوند. برای افرادی که توانایی خرید ظروف نقره را ندارند، قلم زنی روی مس بهترین انتخاب خواهد بود. با توجه به اینکه قلمزنی بر روی طلا و نقره از ارزش بالاتری برخوردار هستند، اما در عین حال قلمزنی بر روی مس طرفداران فراوانی دارد و همچنین یک اثر هنری محسوب می شود. به عنوان مثال گلدان مسی، بشقاب قلم زنی ، سینی قلم زنی و بعلاوه تابلو های مسی نمونه های مناسب و محبوب از اشیای مسی می باشند.