پته دوزی از جمله هنرهای بی نظیر صنایع دستی کشور پهناور و هنر خیزمان و از جمله سوغاتی های نفیس شهر کرمان به شمار می آید که متاسفانه کمتر شناخته شده است . پته دوزی نوعی رودوزی و تزیین پارچه با نخ های پشمی رنگی ، به روش سوزن دوزی می باشد که توسط زنان هنرمند و صبور کویر نشین استان کرمان به خصوص شهر کرمان انجام می شود . هنر خارق العاده پته دوزی ریشه در تاریخ و فرهنگ غنی شهر کرمان دارد . ارکان اصلی پته دوزی را عریض و ریس می نامند . ” عریض ” پارچه پشمی دست بافت ضخیمی است که به وسیله دارهای بافندگی تولید می شده است . اما امروزه در پته دوزی از پارچه های بافته شده در کارخانه های نساجی استفاده می شود .
” ریس ” نخ های پشمی رنگینی هستند که به وسیله آنها نقوش حک شده روی پارچه و زمینه پارچه را از طریق سوزن دوزی و کوک زدن زنده و برجسته می کنند . این نخ ها ازهشت رنگ اصلی مشکی ، زرد ، قرمز ، لاکی ( قهوه ای ) ، سبز کم رنگ ، سبز پر رنگ ، آبی کم رنگ ، آبی پر رنگ تشکیل شده اند . در گذشته نخ ها به روش سنتی و با استفاده از رنگ های طبیعی رنگ می شده اند ، اما امروزه از رنگ های شیمیایی برای رنگرزی نخ ها استفاده می شود .
تاریخچه و نقوش به کار فته در رومیزی پته دوزی :
متاسفانه تاریخچه روشنی از قدمت پته دوزی در دست نیست ، اما یکی از منابعی که در آن به پته دوزی اشاره شده است سفرنامه شاردن است که بر اساس آن دوخت پته در دوره صفوی در کرمان رواج داشته است . تمام زیبایی پته به نقش ها و رنگ بندی زیبای این نقش ها است . نقش های روی پته همگی از طرح های اصیل ایرانی هستند که هر کدام نمادی از طبیعت یا برگرفته از موضوع خاصی می باشند . این نقش ها بسته به خلاقیت طراح به صورت تکی و یا ترکیبی در یک کار پته دوزی به کار گرفته می شوند . از رایج ترین این نقش ها می توان به بازوبندی ، چهار بته ، زنبق ، درخت زندگی و … نام برد .
روش دوخت رومیزی پته دوزی بازوبند محراب ترنج :
برای دوخت رومیزی پته دوزی ابتدا عریض ( پارچه پشمی ) را به ابعاد و طرح مورد نظر برش می دهند ، سپس نقش های مورد نظر توسط طراح روی پارچه منتقل می شود . عمل انتقال نقش روی پارچه را گرته زنی می گویند . در مرحله گرته زنی ابتدا طرح را روی کاغذ کالک ترسیم کرده و سپس خطوط طرح را با سوزن سوراخ می کنند . بعد از این کار کاغذ کالک را روی پارچه زمینه قرار می دهند و روی آن زغال می ریزند . زغال از سوراخ های ایجاد شده به وسیله سوزن رد شده و نقطه هایی را روی پارچه ایجاد می کند ، این نقطه ها با قلم و مرکب به هم وصل شده و نقش های روی کاغذ کالک به روی پارچه منتقل می شود .
از این مرحله به بعد نوبت به بانوان خوش ذوق و هنرمند می رسد تا با سوزن و کوک زدن نخ های رنگین نقش ها را جلوه دهند . اولین مرحله دوخت نخ ها بر روی نقش ، دوخت خطوط اصلی است ، این مرحله را اصطلاحاً ساق دوزی می گویند . در مرحله دوم دوزندگی نقوش مورد نظر را به روش خاصی سوزن دوزی می کنند و آنرا با نخ های رنگی پر می کنند . به این مرحله متن دوزی گفته می شود .
اما مهمترین مرحله دوزندگی نقش که احتیاج به دقت بالا و ظرافت خاصی دارد مرحله برگ دوزی و سایه زدن با نخ کنار گل ها و نقش هاست . این گل و برگ ها را می توانید در حاشیه کار به وفور مشاهده کنید . پس از اینکه مراحل کار به اتمام رسید پته را شسته و آنرا با دستگاه مخصوصی به نام نورد اطو می زنند . محصولاتی از قبیل رومیزی پته دوزی درخت زندگی ، سجاده ، جا قرآنی ، کوسن پته دوزی ترنج ، روتختی و … را به روش پته دوزی تزیین می کنند که البته رایج ترین و پرکاربردترین آنها رومیزی می باشد . در شهر کرمان رسم بر این است که از پته دوزی در جهیزه عروسان به عنوان رو تختی و … استفاده می کنند .
نکاتی درباره رومیزی پته دوزی :
- پته دوزی صنایع دستی منحصر به فرد و خارق العاده ای می باشد که با گذشت زمان و قدمت بیشتر ارزش بیشتری پیدا می کند. ( همچون قالی کرمان )
- هر چه کوک های نخ ریزتر و به هم نزدیک تر باشد ارزش پته بیشتر است .
- هر چه نقش پته پرتر باشد و زمینه آن بیشتر سوزن خورده باشند به اصطلاح می گویند پته پرکار است و ارزش بیشتری دارد .
نکاتی درباره نگهداری رومیزی پته دوزی بازوبند محراب ترنج :
- پته را در جای خنک که هوا در آن جریان دارد قرار دهید تا از آسیب حشرات موزی در امان باشد .
- در صورت عدم استفاده مداوم از پته آنرا در یک پارچه نخی که وسط آن یک صابون معطر قرار داده اید نگه دارید .
- شستشوی پته را با دست انجام دهید و از شستن آن با ماشین لباش شویی پرهیز کنید .
- برای شستشوی پته از آب سرد و مایع ظرف شویی یا صابون با قلیایی کم استفاده کنید .
- در شستشوی پته از صابیدن ، فشردن و چلاندن آن بپرهیزید و صرفاً آنرا نوازش کنید .
- برای خشک کردن پته از اطوی بخار استفاده کنید و از کشیدن اطو به صورت مستقیم روی آن پرهیز کنید .
- پته خیس شده را روی بند پهن نکنید زیرا موجب کشیدگی پارچه می شود .
درباره رومیزی پته دوزی بازوبند محراب ترنج :
رومیزی پته دوزی بازوبند محراب ترنج یکی از زیباترین و خاص ترین سوغاتی های شهر کرمان می باشد . همانطور که گفته شد زیبایی پته به نقش های اصیل و رنگ بندی جذاب و هنرمندانه آنها است . یکی از زیباترین و اصیل ترین این نقش ها نقش ترکیبی بازوبندی ، محراب و ترنج است . نقش بازوبندی برگرفته از فرهنگ پهلوانی ، فتوت و جوانمردی می باشد که در حاشیه کار از این نقش استفاده شده است . در حاشیه داخلی این محصول نیز نقش محراب کار شده است . نقش محراب برگرفته از دین و مذهب می باشد که همچون کتیبه ها و کاشی کاری های کنار محراب مساجد می باشد . ترنج یا شمسه نیز که نماد خورشید می باشد در مرکز پارچه قرار گرفته است .
رومیزی پته دوزی بازوبند محراب ترنج محصول خاص و منحصر به فردی می باشد که به زیبایی و ظرافت خاصی توسط بانوان هنرمند کرمانی سوزن خورده است . این محصول قرینگی بی نظیری دارد و در اندازه یک متر در یک متر ساخته شده است . رومیزی پته دوزی بازوبند محراب ترنج در رنگ ها و طرح های مختلفی در سایت سوغات رسان عرضه می شود . شما می توانید از این صنایع دستی زیبا و چشم نواز به عنوان رومیزی در منزل ، محل کار و … استفاده کنید . همچنین می توانید آنرا به عنوان سوغاتی برای عزیزانتان ارمغان آورید و یادگاری ارزشمند و ذی قیمتی را از خود به جا گذارید . پته دوزی محراب ترنج می تواند چشم روشنی خوب و مناسبی برای تازه عروسان و یا کسانی که تازه خانه خود را خریده اند باشد .
توجه ویژه :
توجه داشته باشید که تمامی مراحل دوخت رومیزی پته دوزی بازوبند ، محراب ، ترنج کار دست می باشد و محصول دریافتی ممکن است اختلاف جزیی در رنگ و یا نوع دوخت با عکس درج شده در سایت داشته باشد . شما می توانید در صورت لزوم قبل از سفارش محصول از کارشناسان ما مشاوره بگیرید . ما در سایت سوغات رسان بر آنیم تا ضمن معرفی صنایع دستی و سوغاتی های شهر های مختلف کشورمان ، با عرضه مناسب و مقرون به صرفه این محصولات هنری فرهنگ استفاده از آنها را ترویج کنیم تا شاید بتوانیم گامی در رونق کسب و کار هنرمندان عزیزمان برداریم .
شما می توانید با کیفیت ترین صنایع دستی شهر کرمان از جمله رومیزی های پته دوزی متنوع که تماما دست دوز می باشند، را از «سایت سوغات رسان» تهیه کنید . فرقی نمی کند در کدام شهر یا منطقه از ایران حضور دارید «سایت سوغات رسان» سوغاتی های اعلا و با کیفیت شهرهای مختلف ایران را با مناسب ترین قیمت و در اسرع وقت به شما خواهد رساند.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.