استان اردبیل در شمال غربی ایران و در منطقه آذربایجان ایران واقع شده است. مرکز آن کلان شهر اردبیل می باشد. این استان پس از 20 سال پیگیری مردم اردبیل نهایتا در 23 فروردین سال 1372 از آذربایجان شرقی جدا و به استانی مستقل تبدیل شد. یکی از ویژگی های بارز این استان آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در بهار و تابستان است. مجتمع های آب گرم سرعین در 22 کیلومتری غرب شهر اردبیل قرار دارند. این خصوصیات ، استان اردبیل را به یکی از قطب های مهم گردشگری تبدیل کرده است که سالانه میزبان هزاران نفر گردشگر از ایران و دیگر نقاط جهان است. استان اردبیل از شمال به کشور آذربایجان ، از غرب به آذربایجان شرقی ، از شرق به گیلان و کوه های تالش و از جنوب به استان زنجان محدود می باشد.
برخی از جاذبه های گردشگری استان اردبیل عبارتند از : آرامگاه شیخ صفی الدین (میراث جهانی یونسکو) ، مقبره شیخ حیدر ، جمعه مسجد ، کلیسای مریم مقدس اردبیل ، بازار اردبیل ، دریاچه شورابیل ، کاروانسرای شاه عباسی و… صدها جاذبه دیگر که هر ساله عده زیادی را به سوی خود می کشد. علاوه بر جاذبه های توریستی یکی دیگر از جاذبه های این استان مواد خوراکی طبیعی ، اصیل و صنایع دستی بی بدیل اردبیل است که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
صنایع دستی اردبیل بهترین سوغات اردبیل
صنایع دستی اردبیل بسیار جذاب و دوست داشتنی هستند و توسط عشایر و روستایی های این استان تولید می شوند. بسیاری از این صنایع دستی ها با استفاده از مواد اولیه طبیعی تولید شده و به چرخه ی اقتصادی این خانواده کمک بسیاری می کند. شاید برای شما جالب باشد که بدانید بسیاری از صنایع دستی اردبیل به بسیاری از کشورها صادر می شود و در بین گردشگران طرفداران بسیار زیادی دارند.
گلیم
گلیم بافی از صنایع دستی اردبیل به شمار می رود. هر چند که در شهرهای دیگر ایران هم رواج دارد ، به طوری که قدیمی ترین گلیم کشف شده ، به دوره اشکانیان بر می گردد. بافت گلیم در شهرهای ایران متاثر از فرهنگ آن منطقه است. گلیم های اردبیل از شهرت جهانی برخوردار هستند. از طرح و نقش های اصیلی که در این گلیم ها به کار می رود می توان به سماور سینی ، گدونه مهر ، خرچنگ و نقش اژدها اشاره نمود.
هنرمندان اردبیلی گلیم ها را در سه نوع ساده باف ، ورنی و برجسته می بافند. در گلیم های اردبیلی بافندگان ، تارهای آن را از نخ پنبه ای تاب دار و پود آن را از پشم های الوان و ابریشم می بافند. “گلیم عنبران” یکی از انواع گلیم های این استان است که در واقع گنجینه صنایع دستی اردبیل به حساب می آید. گلیم های زیبای اردبیل به خصوص گلیم عنبران را می توان زینت بخش دکوراسیون خانه های شما باشد.
جاجیم
یکی دیگر از صنایع دستی اردبیل ، روستاها و شهرهای تابع آن ، جاجیم بافی است. نقش ها و طرح هایی که برای تزئین جاجیم به کار می رود بسیار ساده و گلدار هستند که برای تهیه سجاده ، روتختی ، پادری ، رویه کرسی ، مبل ، پشتی ، کیف و غیره به کار می روند. بهتر است بدانید که ابعاد جاجیم معمولا 90 الی 120 سانتی متر است و شما می توانید ار طرح های مختلف آن برای تزئین منزلتان استفاده کنید.
قالی بافی نفیس ترین صنایع دستی اردبیل
قالی اردبیل در جهان از نظر طرح و بافت یکی از نفیس ترین صنایع دستی می باشد. نقش هایی که برای تزئین این قالی به کار می رود ، ساده و قرینه و یک پارچه است. هم چنین تار و پود آن از ابریشم بافته می شود. در بافت این قالی از گره های ترکی و طرح هایی مانند مشایخی ، هراتی ، گلدانی ، ترنج و ظل السلطان استفاده می گردد. بسیاری از فرش هایی که توسط روستاییان و عشایر اردبیل بافته شده است در موزه های جهان نگهداری می شود که یکی از آن ها معروف به فرش شیخ صفی می باشد که متاسفانه این صنایع دستی نفیس در موزه ویکتوریای بریتانیا نگهداری می شود.
پلاس بافی
به طور معمول در منطقه ای مختلف اردبیل ، خصوصا در بین عشایر ، پلاس بافی رونق دارد و از لحاظ ظاهری و روش بافت شباهت بسیار زیادی به گلیم دارد. به منظور تولید پلاس از نخ پنبه ای و پشم استفاده می شود. زیبایی این هنر را در وسیله هایی مانند خورجین ، سجاده ، کیف و زیرانداز می توان دید.
چنته بافی
یکی از قدیمی ترین صنایع دستی اردبیل ، چنته بافی است. بافت و ابعاد چنته شباهت بسیاری به گلیم و جاجیم و مواد اولیه اش به ورنی و قالی دارد. ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که چنته بافی چیست ؟
چنته یا آینه دان نوعی کیف دسته دار سنتی است که برای تولید آن دو قطعه قالی مستطیل شکل را با ابعاد 30*40 سانتی متر روی هم قرار می دهند و با استفاده از دستگاه کرک چال آن را در سه طرف به هم می دوزند و طرف دیگر را باز می گذارند. این نوع کیف برای استفاده دختران جوان که طرفدار تیپ هنری هستند بسیار مناسب و زیبا است. اگر قصد خرید صنایع دستی اردبیل را دارید ، چنته بافی را فراموش نکنید.
مسند بافی درخشان ترین صنایع دستی اردبیل
مسند نوعی گلیم کوچک تزئینی است که نقش هایی مانند شکارگاه ، گلدانی ، سه پایه ، قره باغی و ترنج در بافت آن به کار می رود. ساکنین نمین و خلخال در زمینه تولید مسند نقش برجسته ، معروفند. این مسندها به کشورهای اروپایی صادر می شوند. مسند به عنوان درخشان ترین تولید دستی اردبیل شناخته می شود که می تواند زینت بخش خانه های شیک و امروزی باشد.
تراش شیشه
شیشه های تراش خورده ، از زیباترین محصولاتی هستند که در اردبیل می توان تهیه کرد. هنرمندان شیشه تراش با استفاده از دستگاه مخصوص ، انواع و اقسام نقوش بزرگ و کوچک ، عمیق و سطحی را بر محصولات شیشه طراحی می کنند و پس از تراش دادن ، صیقل می دهند تا ظروفی زیبا و چشم نواز برای دکوراسیون منازل تهیه کنند.
نقاشی روی چرم
نقاشی روی چرم ، هنری نسبتا قدیمی در اردبیل است و کاملا دستی و بدون استفاده از هیچ گونه ماشین آلات انجام می شود. برای انجام این کار ، طرح مورد نظرشان را روی چرم می اندازند و سپس با رنگ های مخصوص به آن جان می دهند. از لوازم چرمی نقاشی شده زیباترین را برای عزیزانتان تهیه کنید.
ساز سازی
هنر موسیقی با فرهنگ ایرانی پیوندی دیرینه دارد. در اردبیل ، هنرمندان ، دستی در ساختن سازها دارند که تار مهم ترین آن ها به شمار می رود. هنرمندان اردبیلی با دقت و ظرافت کافی ، سازهایی مثل تنبک ، سنتور ، سه تار ، کمانچه و… را می سازند. انواع سازها از چوب درخت گردو ، شمشاد و توت ساخته می شوند. خرید این سازهای ارزشمند را به کسانی که دستی در هنر موسیقی دارند توصیه می کنیم.